Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ελλάδα

Σε 948 ανέρχονται οι καταδίκες της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Μία από τις υψηλότερες θέσεις μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε καταδίκες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέχει η Ελλάδα. Συνολικά 948 φορές η χώρα μας καταδικάστηκε για παραβιάσεις της Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, γνωστή και ως Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Τι είναι και τι προβλέπει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Η ΕΣΔΑ υιοθετήθηκε υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης το 1950 στη Ρώμη, με σκοπό την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και στην οποία συμμετέχουν όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου. Βασίζεται δε, στην Παγκόσμια Δήλωση των δικαιωμάτων του ανθρώπου που διακήρυξε η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1948. 

Περιλαμβάνει μια σειρά άρθρων που αναφέρονται σε βασικά δικαιώματα και ελευθερίες, όπως το δικαίωμα στη ζωή, την απαγόρευση των βασανιστηρίων και της δουλείας, την απαγόρευση της θανατικής ποινής, το δικαίωμα στην εκπαίδευση, το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια, το δικαίωμα στη χρηστή απονομή δικαιοσύνης, την ελευθερία έκφρασης, σκέψης, θρησκείας, το δικαίωμα σεβασμού ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, την απαγόρευση διακρίσεων και πολλά άλλα. 

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Προκειμένου να διασφαλισθεί ο σεβασμός των υποχρεώσεων που απορρέουν από την ΕΣΔΑ, συστήθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ο πολίτης που θεωρεί ότι έχουν παραβιαστεί τα δικαιώματά του σύμφωνα με τη Σύμβαση από ένα κράτος μέλος, μπορεί να φέρει την υπόθεση στο Δικαστήριο. Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου είναι νομικά δεσμευτικές και το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να επιδικάσει αποζημίωση. Το καθεστώς που δίνει τη δυνατότητα να προστατεύονται οι πολίτες από παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί καινοτομία όσον αφορά τις διεθνείς συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς παρέχει στο άτομο έναν ενεργό ρόλο στη διεθνή σκηνή (παραδοσιακά, μόνο τα κράτη θεωρούνταν υποκείμενα της διεθνούς νομοθεσίας). Η ΕΣΔΑ παραμένει η μόνη διεθνής συμφωνία για τα ανθρώπινα δικαιώματα που παρέχει αυτό τον υψηλό βαθμό προστασίας του ατόμου.

Η σχέση της Ελλάδας με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Παρά τη συνεχιζόμενη τάση μείωσης των καταδικαστικών αποφάσεων, η Ελλάδα παραμένει ψηλά στη λίστα των χωρών με τις περισσότερες καταδίκες. Σύμφωνα με το μέλος του Δικαστηρίου κ. Γιάννη Κτιστάκη, η θέση αυτή που βρίσκεται η χώρα μας οφείλεται στη μη συμμόρφωσή της στις καταδικαστικές αποφάσεις και στην αδυναμία της να εξαλείψει τις εστίες που πολλαπλασιάζουν τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Επεσήμανε δε, ότι μια σύγκριση θα μπορούσε να γίνει μόνο με μια χώρα όπως το Βέλγιο, που παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την Ελλάδα, όχι μόνο πληθυσμιακά. Στην περίπτωση αυτή, οι αριθμοί αποτυπώνουν το τεράστιο χάσμα, ανάμεσα στις δύο χώρες. Το Βέλγιο έχει μόνο 285 καταδίκες έναντι 948 της Ελλάδας και μόνο 234 εκκρεμείς προσφυγές, έναντι 2.214 της Ελλάδας. Η διαφορά γίνεται ακόμη πιο έντονη στο οικονομικό σκέλος. Την τελευταία δεκαετία 2011-2021 το Βέλγιο πλήρωσε 1.745.909 ευρώ για αποζημιώσεις που επιδικάστηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ενώ η Ελλάδα πλήρωσε δεκαέξι φορές περισσότερα, 28.256.237 ευρώ!

Αλήθεια, πώς γίνεται μια χώρα που γέννησε τη δημοκρατία, τον πολιτισμό, τα γράμματα, να έφτασε σε σημείο να καταδικάζεται στα δικαστήρια επειδή δεν σέβεται τον άνθρωπο και παραβιάζει θεμελιώδεις ελευθερίες;